Psikoloji modern bir sosyal bilimdir. Modern çağda biz insanın ruh sağlığı hakkında birçok şey öğrendik. Bu da ruhsal yapının önemini fark etmemize yaradı. Bu açıdan psikoloji bu çağın bilimidir diyebiliriz. Bu yazıda psikoloji ile ilgili meslekler üzerinde durmaya çalışacağız.
Eğer psikolojiye ilgi duyuyorsanız veya psikoloji bölümü tercih etmek gibi bir fikriniz varsa hangi mesleklere yönelebileceğinizi önceden bilmenizde yarar vardır. Bu açıdan bu yazı sizin için önemlidir.
Psikoloji ile İlgili Meslek Dalları
Aşağıda sıraladığımız meslek dalları psikoloji ile alakalı mesleklerdir.
1. Psikolog
Psikolojiyle alakalı ilk akla gelen meslek psikolog olmaktır. Bunun için 4 yıllık lisans psikoloji bölümü okumanız gerekir. Psikologlar çeşitli kurumlarda çalışabilir.
Bir psikologun çalışabileceği yerler hakkında örnekler şöyle sıralanabilir:
- Hastaneler
- Rehabilitasyon merkezleri
- Eğitim kurumları
- Bakanlıklar
- Ceza ve infaz kurumları
- Valilikler ve bağlı alt yönetimler
- Yerel yönetimler
- Özel kurumlar
Her kurumun psikolog alırken belirli kriterleri bulunur. Hangi kurumda çalışmak isterseniz ona göre gereklilikleri yerine getirmeniz gerekir.
2. Klinik Psikolog
Klinik psikologlar klinik alanda uzmanlaşmış psikologlardır. Normal psikoloji mezunlarının sahip olmadıkları bazı yetkilere sahiptirler.
Klinik psikolog olmak için yapmanız gereken şey psikoloji ya da psikolojik danışmanlık ve rehberlik (PDR) bölümlerinden birini bitirip ardından klinik psikoloji alınında yüksek lisans yapmaktır.
Eğer psikoloji ya da PDR mezunu değilseniz yani başka bir lisans bölümünden mezun olmuşsanız klinik psikoloji alanında yüksek lisans ve doktora yaparak da klinik psikolog unvanı elde edebiliyorsunuz.
Klinik psikologların çalışma alanları daha geniştir. Çünkü yapabildikleri daha fazladır.
Klinik psikologlar kendi kliniklerini açıp danışanlara hizmet verebilir. Ancak psikoloji bölümü mezunu olmak bunun için yeterli değildir.
3. Psikoterapist
Klinik alanda eğitim almış ve belirli bir uzmanlığa ulaşmış psikologlar için alternatiflerden biri de psikoterapist olmaktır. Ancak klinik psikolog olmak psikoterapi yapmak için yeterli değildir. Bunun için gerekli eğitimleri almak gerekir.
Bugün tıpta psikiyatri alanı psikoterapiden faydalanmaktadır. Dolayısıyla psikologlar ihtiyaç halinde hastalara psikoterapi uygulayabilirler.
Psikoterapistler de hem hastanelerde çalışır hem de kendi kliniklerinde danışanlara hizmet verebilir.
Psikologların, klinik psikologların ya da psikoterapistlerin ilaç yazma yetkisi yoktur. Bu yetki doktor sıfatı olan psikiyatri uzmanları tarafından kullanılır.
4. Adli Psikolog
Birçok adli vakıa aynı zamanda uzman psikolog desteği gerektirmektedir. Bu açıdan adli psikologlara ihtiyaç vardır. Adli psikolog olmak için bu alanda yüksek lisans yapmak ve uzman olmak gerekir.
Adli psikologların başlıca çalışma yerleri hapishaneler, polis birimleri, yetkin hukuk firmalar ve rehabilitasyon merkezleri gelmektedir.
Adli psikologlar sorgulamalarda görev alıp güvenlik teşkilatına destek de olabilmektedirler.
5. Psikolojik Danışman
Psikolojik danışmanlar son dönemde çıkan yasalarla artık birçok kurumda zorunlu olarak çalıştırılıyorlar. Bunun için bu alanda çalışan epey kişi bulunuyor.
Psikolojik danışmanlık ve rehberlik yani PDR bölümünden mezun olan kimseler psikolojik danışman unvanı alırlar. Bu unvanla çeşitli alanlarda görev alırlar.
6. Rehber Öğretmen
Yine PDR mezunları rehber öğretmen olarak çalışmaktadır. Özel ya da devlet bütün eğitim kurumlarında rehber öğretmen çalışır. Rehber öğretmenler eğitim fakültesinden değil psikolojik danışmanlık ve rehberlik bölümlerinden mezun olurlar.
Ayrıca özel eğitim gerektiren öğrenciler için özel eğitimlerin organizasyonu da bu öğretmenler tarafından organize edilir.
Rehber öğretmenler hem okullarda hem de rehberlik araştırma merkezlerinde çalışırlar.
7. Aile Danışmanı
Günümüzde ön plana çıkan mesleklerden biri de aile danışmanlığıdır. Aile danışmanlığı psikolojiyle ilgilidir ancak birebir aynısı değildir.
Bir kişinin aile danışmanı olması için ille de psikoloji mezunu olmasına gerek yoktur. Psikolojinin yanında PDR, sosyoloji, hemşirelik veya çocuk gelişimi bölümlerinden mezun olmak da bu şartı yerine getirir.
Ancak bütün bu bölüm mezunlarının aile danışmanı olabilmesi için aile danışmanlığı alanında yüksek lisans yapmaları gerekir.
Psikolojinin Alt Dalları
Psikoloji bölümü mezunu olanlar uzman psikolog olabilmek için belirli bir alanda yüksek lisans eğitimi alarak uzman olabilirler.
Psikologların uzmanlaşabileceği alt dalların en önemlileri şöyle sıralanabilir:
- Bilişsel psikoloji
- Deneysel psikoloji
- Gelişim psikolojisi
- Psikometri ve sosyal psikoloji
- Kişilik psikolojisi
Psikolojinin uygulama alt dalları ise şöyle sıralanabilir:
- Adli psikoloji
- Klinik psikoloji
- Çevresel psikoloji
- Nöropsikoloji
- Psikofarmakoloji
- Sağlık psikolojisi
Yukarıda saydığımız psikoloji ile ilgili meslekler en çok akla gelecek mesleklerdir. Ancak psikologlar nerede çalışır derseniz alan dışı çalışan da birçok psikolog bulunmaktadır. Bu nedenle psikologların çalışma alanı daha da geniştir.